بررسی شعر حماسی در دوره عباسی

شعر حماسی به دلیل اینکه از عواطف راستین انسان در دفاع از آرمان ها، ارزش ها و عقاید و باورهای وی نشأت می گیرد حائز اهمیت است. همچنین شعر حماسی یکی از ابزار مهم کشف حقایق تاریخی به شمار می آید. منظومه های بلند حماسی در نزد اقوام مختلف در واقع داستان هایی هستند که توسط نسل های پی درپی سینه به سینه نقل می شدند و سپس یک شاعر آنهارا جمع آوری نموده و به رشته نظم در می آورد. در ادبیات عربی اگرچه حماسه ای نظیر آنها وجود ندارد اما این سخن به معنای عدم وجود شعر حماسی نیست. چیزی که ما را به سمت شعر حماسی در ادبیات عربی سوق داد، قصایدی بودند که درون مایه هایه ی حماسی داشتند. از آنجا که شاعر عرب شیفته ایجاز و اختصار است، این ویژگی را به راحتی به تجربه حماسی خود نیز سرایت داده است. علاوه براین پایبندی شاعران به قافیه ای واحد مانع درازگویی و طولانی شدن قصاید می گردد. در دوره عباسی وقوع جنگ های داخلی و خارجی و آتش فتنه ها و آشوب ها زمینه های سرودن شعرحماسی را فراهم نمود. اشعار حماسی در شعر شاعران بزرگ این دوره یعنی ابوتمام، بحتری، متنبی وابوفراس حمدانی درون مایه هایی همچون وصف، فخر، مدح، رثا و هجو دارند. ازخصوصیات آنها می توان به وصف درونگرایانه، پیچیدگی، گرایش های فلسفی، معانی جدید و کثرت فواید تاریخی اشاره نمود. از جمله ویژگی های سبک شعر حماسی این دوره نیز واژه های کهن و غریب، تشابه لفظی، اوزانی با نغمه های کوبنده و قافیه ها و روی های خشن، احساسات ملی-گرایانه و مذهبی، غلو و مبالغه و کاربرد انواع تأکید است.